Tuesday, January 26, 2021

სიუ ტაუნსენდი - "ედრიან მოულის საიდუმლო დღიური" Sue Townsend - "The secret diary of Adrian Mole"

 



         ედრიან მოული 13- ნახევარი წლის ბიჭია , როგორც თვითონ ამბობს ნამდვილი ინტელექტუალი. ეს სტატუსი მის ცხოვრებაში მიმდინარე ამბების ერთგვარი ახსნაა. ესაა პასუხი კითხვაზეც, თუ რატომ არ მოსწონს პანკი და რატომ უჩივის ხშირად უგუნებობას.

      "არ მესმის რატომ უნდა მოვუსმინო სიმღერას,თუკი სიტყვებს მაინც ვერ ვიგებ. ნამდვილ ინტელექტუალად ვყალიბდები , ამიტომაც მაქვს ამდენი პრობლემა."

     "ჩვენთვის, ინტელექტუალებისთვის , უგუნებობა ხომ ჩვეულებრივი მდგომარეობაა! სხვებს ჩვენი არ ესმით და უგუნებობას უჟმურობად გვითვლიან ხოლმე." 

 

         სინამდვილეში ედრიანი ერთი ჩვეულებრივი მოზარდია და დიდად არაფრით არ განსხვავდება თავისი თანატოლებისგან, რომლებიც სკოლაში დადიან, მშობლების დაძაბულ ურთიერთობაზე ღელავენ, თინეიჯერობისთვის დამახასიათებელ გამონაყარს განიცდიან, ეპრანჭებიან გოგოებს, რომლებსაც შემდეგ მათი საუკეთესო მეგობრები უყვარდებათ, უხეში თანატოლებისგან ბულინგის მსხვერპლი ხდებიან და ა.შ.




       ის , რაც ედრიანს სხვებისგან განასხვავებს, მისი დღიურია, რომელიც დაბადების დღეზე აჩუქეს და რომელსაც ყველა მნიშვნელოვან თუ უმნიშვნელო ამბავსა გულწრფელად უყვება. დღიური ერთი წლის ამბებს მოიცავს და სეზონების მიხედვითაა დაყოფილი. 

       როცა ედრიანის დედა და მამა ცალ-ცალკე ცხოვრებას გადაწყვეტენ, ბიჭი ფიქრობს, რომ ეს მამამისის გაუპარსავი წვერისა და ძველმოდური ჩაცმის ბრალია...

       მისი სიყვარული არის - პანდორა. გოგო, რომელიც სანამ ედრიანს შეამჩნევდა , მისი საუკეთესო მეგობრის შეყვარებული გახდა. როგორც ვიცით , ასეთი ამბები ნამდვილი კლასიკაა 14-15 მოზარდების ცხოვრებაში. თუმცა ეს ედრიანს ვერ ანუგეშებს.ის მძიმედ განიცდის "ღალატსაც" და თან გახარებულია , რომ პანდორა საბოლოოდ მასთან აღმოჩნდება. თუმცა სანერვიულო მაინც არ ელევა - შეყვარებულობას თავისი მკაცრი წესები აქვს...    

        


      ედრიანის დღიურში ყოველი დღისთვის განკუთვნილ ფურცელზე საბოლოოდ იმდენი ტკივილი და სევდა იყრის თავს , რომ შეუძლებელია თქვენც არ გაგიჩნდეთ პროტესტის გრძნობა იმ გარემოს მიმართ, რომელიც ასე არაადეკვატურია მისი ღირსების, მისი პირადი ცხოვრების და მისი შინაგანი სამყაროს მიმართ.

      ისე კი არ გვაწყენდა, რომ 13 წლის ედრიან მოულის გაკვეთილები ჩვენც გაგვეთვალისწინებინა მომავლისთვის.



Thursday, January 21, 2021

ემა დონაჰიუ - "ოთახი" Emma Donoghue - "Room"


        "ოთახის" შესახებ  პატარა ჯეკი მოგვითხრობს , რომელიც თავისი დაბადებიდან 5 წელს აღნიშნავს. ჯეკს, დედის გარდა სხვა ადამიანებთან ურთიერთობა არ ჰქონია. დედამისი 19 წლის ასაკში ბებერმა ნიკმა გაიტაცა და ხმაგაუმტარ ფარდულში გამოკეტა, კარს კი დამცავი კოდი დაუყენა. კაცი მას ფიზიკურად უსწორდებოდა და აუპატიურებდა გაქცევის მცდელობისას. გატაცებიდან ერთ წელიწადში მას ჯეკი ეყოლა.

         ჯეკის ოთახი მისთვის მთელი სამყაროა. გარე სამყაროსთან რაც აკავშირებთ ეს მხოლოდ ტელევიზორია,თუ არ ჩავთვლით ხანდახან შემოსულ ბებერ ნიკს, რომელსაც საკვები და კვირა დღეს "კვირის საჩუქარი" მოაქვს. ჯეკმა იცის რომ დედა ნამდვილია, წიგნიც ნამდვილია , ხალიჩა, მცენარე, მაგრამ რაც ტელევიზორში ხდება ის ნამდვილი არაა... დედა ჯეკს ლიმიტირებულად აყურებინებს შოუებს და მულტფილმებს, ამავდროულად კი აფრთხილებს , რომ ტელევიზორის დიდხანს ყურება ტვინს აზიანებს.


          შეიძლება ითქვას, რომ ჯეკისთვის ბებერი ნიკიც არარეალურია. ის მხოლოდ ორჯერ ნახავს მას მთელი წიგნის განმავლობაში. დედა ჯეკს შეძლებისდაგვარად ყველაფერს ასწავლის. თუმცა , 11 კვადრატული მეტრი ფართობის ოთახი ვერაფრით ვერ ჰყოფნის ბავშვის მისწრაფებებს დაამყაროს კონტაქტი გარესამყაროსთან.კიდევ უფრო რთულია შექმნილი მდგომარეობის ატანა დედისთვის , რომელიც ცხოვრობდა ამ სამყაროში და იცის რაც დაკარგა...

          საბოლოოდ, ისინი შეძლებენ ამ კოშმარს თავი დააღწიონ და დაუბრუნდნენ გარესამყაროს, რომელიც მარტოობაში გატარებული წლების შემდეგ , ტავდაპირველად თავბრუს ახვევს მათ თავისი გადატვირთული თანამედროვეობით.  აქ უკვე იწყება ისტორიის მეორე, კიდევ უფრო საინტერესო და ძალიან მძიმე ნაწილი. წლობით იზოლაციამ ისინი ისეთი "საჩუქრით" დააჯილდოვა , როგორიცაა დეპერსონალიზაცია. შედარებით მარტივია ადაპტაციის პერიოდი ჯეკისთვის.მართალია , შეშინებულია, მაგრამ პირველ რიგში ის ცნობისმოყვარე ბავშვია, რომელიც , შეცნობის პროცესს გვიან გადის.


         "ოთახი" არის ისტორია ჩვენზე და ჩვენს გადაწყვეტილებებზე. ჩვენ ყველანი ჯეკები ვართ, რაღაც მხრივ...შინაგანი ბავშვი ჩვენს პირად ოთახებში გამოკეტილი... ერთი ერთზე. მოკლედ, "ოთახი" ერთი დიდი სამყაროა წიგნად დაწერილი. ამბავი მშობლებსა და შვილებზე, სიმამაცესა და სადიზმზე...თუ დაინტერესდებით, წიგნის მიხედვით გადაღებულია ფილმი , რომელიც ზუსტი ანალოგია წიგნის.  დაფიქრდით, იქნებ დროა თქვენც თქვათ :  "ნახვამდის, ოთახო!"



Tuesday, January 5, 2021

ბერნარ ვერბერი - "ჭიანჭველები" Bernard Werber - " Empire of the ants"

 


         წიგნი ეკუთვნის ავტორს,  რომლის შესახებ თითქმის არაფერი არ იცი და გრძნობ როგორ გივლიან უკვე მუცელში ჯერ არგაცნობილი ჭიანჭველები.

          ეს არის ყველაზე უცნაური და ამაღელვებელი - კონკრეტულ წიგნამდე მისვლა. თითქოს გიყვარს  წიგნები, მაგრამ რამდენადაც გიყვარს , იმდენად გიჭირს ზოგჯერ ხელში აღება.  ამავდროულად ყველა წიგნს ეჩვევი ისე ადვილად, როგორც ყოველდღიურ საქმიანობას : დილით ადრე ადგომას , ტანსაცმლის შერჩევას, 5 წუთით აივნის ცივ ფილებზე ჩამოჯდომას ჭიქა ყავით ხელში და ფიქრობ იმაზე, რომ თითქოს ათასწლეულები აკეთებდი ამ ყველაფერს, თუმცა ისეთი დღეებიც გამოერევა ხოლმე, როდესაც მხოლოდ სხვების დღეებით ცხოვრობ - გაჭიანჭველებული ადამიანების თუ გაადამიანურებული ჭიანჭველების ცხოვრებით.



        შეგიძლიათ ასანთის ექვსი ღერით  ოთხი ტოლგვერდა სამკუთხედის აგება? სცადეთ , თუ შეძლებთ ესეიგი თქვენ ყველასნაირად არ ფიქრობთ და შეძლებთ ბერნარ ვერბერს და ჭიანჭველებს გაუგოთ.  წარმოიდგინეთ ჭიანჭველების ცხოვრების შესახებ დაწერილი სქელი წიგნი.  ასეთი დახასიათება არც ისე მიმზიდველად ჟღერს  და ალბათ ძალიან რთულია თანამედროვე მკითხველი დააინტერესოს , მაგრამ რა იქნება თუ აღმოვაჩენთ , რომ სინამდვილეში ჭიანჭველების საზოგადოება ძალიან ჰგავს ადამიანებისას,ხოლო ეს მწერები შესაძლოია ადამიანებზე გონიერები არიან. ამაზე ალბათ არ გიფიქრიათ... არც მე მიფიქრია.აი ბერნარ ვერბერმა კი იფიქრა , ერთი დიდი აკვარიუმი იყიდა , იქ ჭიანჭველები დაასახლა , წლების განმავლობაში დააკვირდა  და ბოლოს " ჭიანჭველებიც" დაწერა.

         წიგნში აღმოვაჩენთ , რომ ჭიანჭველებსაც სცოდნიათ ძალაუფლების სიყვარული , მბრძანებლობის სურვილი. მაგრამ ადამიანებისგან რაღაც მაინც განასხვავებთ - წესრიგის სიყვარული და გადარჩენის უდიდესი სურვილი. სწორედ ესაა ის მექანიზმი , რაზეც მათი იმპერია შენდება.  ამ წიგნში შეგხვდებათ ასევე იდუმალი სარდაფი, სადაც ადამიანები ჩადიან და უკვალოდ უჩინარდებიან.  კიდევ არის :შეფარდებითი და აბსოლუტური ცოდნის ენციკლოპედია"  ეს ენციკლოპედია შექმნა ადამიანმა,  რომელმაც დაფარული დაინახა.  ადამიანმა , რომელიც ჭიანჭველებს დაელაპარაკა  და მიხვდა რომ ადამიანური ცივილიზაციის ერტადერთი ხსნა - ჭიანჭველების წესრიგის მიბაძვაა.  


 

    

        შეიძლება გაიზარდო , გახდე დიდი და უბრალოდ დააკვირდე , შეისწავლო და აღიარო როგორც სამყაროსგან დაფარული კიდევ ერთი დიდი სიბრძნე - ჭიანჭველად ყოფნის უზენაესი ნება...