Saturday, July 1, 2023

ჯემალ ქარჩხაძე - "მდგმური"

 


            ხშირად ვფიქრობ, რომ წიგნში ადამიანს ის უყვარს , რაც თვითონაა. უფრო გასაგებად  რომ ვთქვა, თითოეულ ჩვენგანს ის წიგნი მოსწონს, რომელშიც მისი "მეს" თუნდაც მცირედი ნაწილია, მისი ანარეკლია... აქამდე წაკითხულ წიგნებშიც , ალბათ ჩემს თავს ვპოულობდი და ყველაზე მეტად სწორედ ის მომწონდა, რომელიც შემაცნობინებდა ჩემს შინაგან სამყაროს და მაპოვნინებდა იმას, რასაც აქამდე ჩემში და ჩემს გარეთ ვეძებდი.

           ძალიან რთულია პირდაპირ და შესავლის გარეშე ისაუბრო ჯემალ ქარჩხაძეზე, მითუმეტეს ობიექტურად, რადგან მასთან ყველას სუბიექტური დამოკიდებულება აქვს, მათ შორის მეც. წავიკითხე მისი წიგნები და შემიყვარდა განსხვავებული, მოაზროვნე და მასისგან გამორჩეული მწერალი. "მდგმურს" რომ მივადექი , აქ სრულიად ამოტრიალდა , გადატრიალდა და შემობრუნდა ის, რასაც ადამიანები მსოფლმხედველობას უწოდებენ.


            "მდგმური" ეს ის რომანია, რომლის სათაურიც ზუსტად შეეფერება მის შინაარს. ერთი ჩვეულებრივი , ინჟინერი კაცის ისტორიაა, რომელიც ხან ვის შეეკედლება საცხოვრებლად და ხან - ვის. მაგრამ არ გეგონოთ , რომ მთელი წიგნი ინჟინერის ისტორიაზეა აგებული, მე ვფიქრობ, ამ კაცზე მეტად მწერალი ჩვენ, მკითხველს გვესაუბრება. ამ წიგნის წაკითხვით, ჩვენ საკუთარ ისტორიას ვქმნით.

            რომანის მთავარი გმირი , რომლის სახელსაც ვერასდროს გავიგებთ, ეგვიპტეზეა შეყვარებული. ნეფერტიტის გამოსახულებით გადარეულს , ცხოვრებაშ ყველაზე ძვირფასად აღმოსავლური სული და სამყარო მიაჩნია. წიგნში დიდი ადგილი ეთმობა  ხორცისა და სულის დაპირისპირებასაც. ორი ქალიდან ერთი სავსე და მიმზიდველი...მეორე - სპეტაკი სულის მქონე და კეთილშობილი... მდგმური  -  გაორებული, შუაზე გახლეჩილი... მკითხველისთვის კი , იმდენად ნაცნობია ყველაფერი, ხანდახან ფიქრობ, იქნებ მე ვარ ის , ვინც მდგმურის მაგივრად უნდა დაეცეს მორალურად , რომ შემდეგ ამაღლდეს. ვინ იცის, იქნებ მართლაც ჩვენ ვართ ის, ვინც ნადგურდება სულიერად, რომ შემდეგ ახლიდან დაიბადოს...


             ეს ის შემთხვევაა, როდესაც ნაწარმოების მთავარი გმირი არ გიყვარდება, არ გიზიდავს მისი გამორჩეული თვისებები. აქ ყველაფერი პირიქითაა -  მდგმური გაღიზიანებს, ნერვებს გიშლის, გინდა  უყვირო, შეანჯღრიო, გამოაფხიზლო, მერე ძალა შემატო, რომ უარი არ თქვას ოცნებაზე, არ აჰყვეს წუთიერ ვნებას, მიწიერ ცდუნებას...  ბრაზდები ამ კაცზე, თუ როგორ დათმო ყველაფერი წამისთვის, როგორ უღალატა საკუთარ თავს, როგორ დაკარგა საკუთარი "მე" . მერე საკუთარ თავს ეკითხები - რატომ ბრაზობ?! იმიტომ ხომ არა , რომ შენი თავი დაინახე ... ამაზე კიდევ უფრო ბრაზდები.იქნებ ეს არის ამ რომანის მიზანი - ადამიანის გამოფხიზლება.


      სამახსოვრო ფრაზები :   

  • ილუზიურ სამყაროში ერთადერთი ჭეშმარიტება არის ოცნება.
  • მექანიკურად წამოვისვრით გაცვეთილ ფრაზებს და თუ დავისჯებით, არ გვგონია.
  • ღიმილი მაინც ღიმილია, ადამიანებს შორის რაღაც დამოკიდებულებას ამყარებს.
  • ყველა გენიალური აღმოჩენა - მარტივია.
  • წინასწარ მომზადებული საქციელი არასდროსაა ბუნებრივი.
  • კაცმა არაფერი არ უნდა შეიძინო,მაშინ არც არაფერს დაკარგავ.
  • რამხელა ბედნიერება იქნება , კაცს რომ შეგეძლოს ყოველთვის ბუნებრივი იყო.
  • ვისაც არჩევანის წინაშე აყენებ , არჩევის ძალაც უნდა მისცე.
  • არავინ იცის, რა არის დრო. ვინც ამ გაუგებარ მოვლენაზე ისე ლაპარაკობს, როგორც თავის კარის მეზობელზე , ის არც თავის კარის მეზობელს იცნობს. დრო გონებისათვის მიუწვდომელია.არც ამოცნობა შიეძლება მისი და არც გაზომვა.
  • შეუძლებელია , კაცი გიყვარდეს და თან გეცოდებოდეს . იმიტომ რომ, სიყვარული , ალბათ, მუხლმოყრილი ლოცვაა, სიბრალული კი - საკუთარი უპირატესობის შეგნება.
  • სინამდვილეში , ყველა ბოღმით ვართ სავსე, ამიტომ ვერ დავფრინავთ...
  • სადღაც ავცდით ერთმანეთს დახლართულ ლაბირინთში და სხვადასხვა სივრცეში მოვხვდით. ეტყობა, ადამიანური ხუთი გრძნობა საკარისი არაა იმისთვის , რომ ერთმანეთის სივრცეს მივაგნოთ...

No comments:

Post a Comment