Monday, June 6, 2022

ფრანც კაფკა - "გარდასახვა" ("მეტამორფოზა") Franz Kafka - "Metamorphosis"

 


            "ერთხელ დილით, როცა გრეგორ ზამზამ შფოთიანი სიზმრების შემდეგ  გამოიღვიძა, აღმოაჩინა, რომ თავის საწოლში რაღაც საშინელ მწერად ქცეულიყო".  

 

      ახლიდან დაბადება, რომელიც ასე კარგად ჟღერს, შესაძლოა , ბევრი პრობლემის მომტანი აღმოჩნდეს. გრეგორ ზამზა, ადამიანობიდან არაადამიანად გახდომის მომენტიდან " მეტამორფოზის " მთავარი გმირია. ყავისფერი ქერქლით დაფარული მუცელი და ჯავშნიანი ზურგი იმის მაუწყებელია, რომ ფრანც კაფკას პერსონაჟი ვეღარ ივლის სამსახურში, ვეღარ შეჭამს უწინდელ საკვებს, ვეღარ ისაუბრებს და რაც მთავარია , ვეღარ იქნება საზოგადოებისა და ოჯახის სრულფასოვანი წევრი.

     მკითხველი, რომელიც ძალიან პატარა ნოველისგან ფიზიკური მეტამორფოზის აღწერას ელის, იმედგაცრუებული დარჩება, რადგან მთელი მოთხრობა გრეგორის სულიერი ტკივილის, იმედგაცრუების, საკუთარი გარეგნობის გამო სირცხვილის და საკუთარი პიროვნებისადმი შეუგუებლობის გარშემო ტრიალებს.


        თითოეულ ადამიანს თავის წარმოსახვაში ჰყავს იდეალური "მე". როდესაც იგი ძალიან დაშორებულია რეალური "მესგან", ადამიანი სასოწარკვეთაში ვარდება და ხანდახან  სძულს კიდეც საკუთარი თავი. მაშინ რა უნდა მოიმოქმედოს გრეგორმა , რომელიც შინაგანად ადამიანია, გარეგნობით კი საკუთარ დასაც აფრთხობს?! ნუთუ მხოლოდ იმიტომ , რომ გრეგორი მწერად იქცა, ოჯახს იგი უნდა შეზიზღდეს?!  რასაკვირველია,იმის ახსნა, რომ მწერი მხოლოდ მეტაფორაა, მკითხველისთვის საჭირო არ არის.


        კაფკა ამ კითხვებს შემდეგნაირად პასუხობს : ადამიანის სისასტიკესა და გულგრილობას საზღვარი არ აქვს. მას შეუძლია შეიძულოს საკუთარი ოჯახის წევრი, თუკი მისგან ვეღარ მიიღებს სარგებელს და შერცხვეს მისი, რადგან უკვე ყოფილი საყვარელი ადამიანი უღირსი და უშნო მწერია.

       მისტერ და მისის ზამზები და გრეტა , გრეგორს მოვალეობის გამო "უვლიან", თუმცა მალე მისდამი ზიზღი იმდენად ძლიერდება, რომ მისტერ ზამზა საკუთარი შვილის მოკვლასაც კი განიზრახავს. გრეგორს გამოკეტავენ და იქიდან გამოსვლის საშუალებაც კი არ აქვს. ცდილობენ როგორმე დამალონ , რომ საზოგადოებამ ვერ გაიგოს მათი ტრაგედია.


        გრეგორ ზამზას არ შეუძლია მიიღოს თავისი თავი ისეთად, როგორიც ის არის. ის ოცნებობს, რომ ერთ მშვენიერ დღესაც ისევ შეძლებს გაუღიმოს გრეტას და უთხრას მას , თუ რა კარგად უკრავს ვიოლინოზე. გრეგორის ცხოვრება იმიტომ კი არ არის ტრაგედია, რომ მწერად იქცა, არამედ იმიტომ, რომ მან ვერ გაიაზრა საკუთარი იდენტობა, დაიკარგა ადამიანობასა და მწერობას შორის.

      ნებისმიერი კავშირი ადამიანებს შორის ორმხრივია და თუ რომელიმე ჩვენგანს ეს ურთიერთკავშირი გაუწყდა ან თავიდანვე არ ჰქონია , მარტო ერთი ადამიანი ვერასდროს ვერ შეძლებს ურთიერთობის შენარჩუნებას. ადამიანებს ერთმანეთი გვიყვარს არა მოცემულობით , არამედ იმის გამო, როგორებიც ვართ ერთმანეთთან ...




No comments:

Post a Comment